Tarih Bilimi Nedir 7

Tarih, geçmiş dönemin incelenmesi bilimidir.[2] “Tarih”, geçmiş zamanda olan olayların incelenmesinin katı saf, bu olaylarla ilgili bilgilerin ayyaşfi, toplanması, organizasyonu, sunumu ve yorumlanması ile bile ilgilenen bir şemsiye terimdir.[3]

İnsan yahut âdem evladı-dışı üstelikı gözetmeksizin, bucak ve dönem aralığının kestirildiği bir geçmiş dönem dilimde, illet-sonuç ilişkisi kurup, vesika ve bulgular eşliğinde bilgiler toplayan bir bilimsel niteliği olan disiplin olan gün, rastgele bir bilgi kümesine dahil edilmez; çünkü gün, her sahaın evvelini inceleyebilecek derece geniş bir disiplindir. İnsanlık evveli nazire konusu olduğunda, yazının icadından önceki zamanlara “gün öncesi” denir.

Tarihî inceleme, geçmiş zamandaki vakalara ilişkin tüm bilgilerin, olayların vuku bulduğu devrin şartları ayn önüne kırmızıınarak, olabilir olduğunca nesnel bir şekilde sunulması ile oluşur. Tarih, yaşanmış olan olayların bir daha evetşanabilmesi üzere bir olasılık olmadığından huy bilimlerindeki üzere deney ve gözleme dayanamaz.

Tarih sözcüğünün Batı dillerindeki müşterek karşıtlığı, Grekçe: ἱστορία, historiá (medlulı “tahkik”) teriminden türemiştir.[4] İyonya lehçesinde bildirme, yüklem iktibas yoluyla bilgi edinme anlamlarında kullanılan kelime, Attika lehçesinde görerek, tanık olarak bilme anlamlarının katı saf çok daha geniş bir medlul gönülğiyle fizik, coğrafya, astronomi, bitki ve hayvan bilgisi ve hatta tedricen huy bilgisini kapsayacak şekilde kullanılmıştır. Edward Carr’ın tanılamamıyla gün, “doğrulanmış olgular kümesi”nden başka bir şey bileğildir.[5]