Tarih Bilimi Nedir 2

Gün, geçmiş zamanın incelenmesi bilimidir.[2] “Gün”, geçmiş zamanda olan olayların incelenmesinin üstı düzen, bu olaylarla alakalı bilgilerin ayyaşfi, toplanması, organizasyonu, sunumu ve yorumlanması ile de ilgilenen bir şemsiye terimdir.[3]

İnsan yahut anatomi-dışı nüansı gözetmeksizin, mevzi ve çağ aralığının kestirildiği bir geçmiş çağ dilimde, amil-sonuç ilişkisi kurup, doküman ve bulgular eşliğinde bilgiler toplayan bir akademik disiplin olan gün, herhangi bir marifet kümesine dahil edilmez; çünkü gün, her yerın geçkinini inceleyebilecek denli geniş bir disiplindir. İnsanlık geçkini kelime konusu başüstüneğunda, yazının icadından önceki zamanlara “gün öncesi” denir.

Günî tetkik, geçmiş zamandaki olaylara bağlı bütün bilgilerin, olayların vuku bulmuş olduğu devrin şartları ayn önüne düzenınarak, olabilir başüstüneğunca nesnel bir şekilde sunulması ile oluşur. Gün, yaşanmış olan olayların bir henüz evetşanabilmesi kadar bir mümkünlık olmadığından tabiat bilimlerindeki kadar deney ve gözleme dayanamaz.

Gün sözcüğünün Batı dillerindeki kuma katlığı, Grekçe: ἱστορία, historiá (fehvaı “tahkik”) teriminden türemiştir.[4] İyonya lehçesinde bildirme, çav transfer suretiyle veri edinme anlamlarında kullanılan lügat, Attika lehçesinde görerek, tanık olarak bilme anlamlarının üstı düzen çok henüz geniş bir fehva içeriğiyle fizik, coğrafya, astronomi, bitki ve efsanevi bilgisi ve hatta giderek tabiat bilgisini kapsayacak şekilde kullanılmıştır. Edward Carr’ın tanılamamıyla gün, “doğrulanmış olgular kümesi”nden değişik bir şey değildir.[5]